TÜZLÜK HORLAYDI

Seni qabırıña
Ayran bla gırcın sallıq edim...
Az açlıq, qıyınlıqmı kördüñ?
Awuz qabınıñı sabiylege qabdıra,
Senñe et, qan qoşarıq zatlanı
Sabiylege çabdıra,
Etiñi, qanıñı, canıñı
Alağa üleşdiñ da,
Közkörmezge ketdiñ.

Qumaç tobla sallıq edim
Seni qabırıña.
Duniyadan ketib bara da,
Kebinsiz qalama deb,
Qalay qorqduñ, qalay qıynaldıñ.

Ariw tilli, halal cürekli
Adamlağa uşaş,
Kök betli, caz betli,
Türlü-türlü ariw gülleni
Sallıq edim seni qabırıña...
Çığanaq sözlüleni, çığanaq közlüleni
Qurşouwndan qutulalmağanlay,
Atañı, qarnaşıñı, baş ieñi esge tüşüre,
Öldüñ da ketdiñ.

Sallıq edim seni qabırıña:
Calğan dawnu kesilgen başın.
Artıqlıqnı terisinden etilgen qabçıqga
Ekibetlilikni, qahmelikni, terslikni,
Zarlıqnı, itlikni - aytırğa,
Qara, kir innetlilikni cıyıb,
Buçhagın da tilçini tili bla tüyüb,
İgi qatışdırıb, talaşma qoüb,
Barın küydürlük edim.
Ol zatlanı obañı qatında eterge,
Tınçlığıñı buzama deb qorqama.

Oğay, erkişile tış cawla bla küreşgen sağatda,
İç cawla qatınlanı, qartlanı, sabiyleni
Qızılbek askerça sürdü.

Tış cawla tawlunu ötgür közlerin
Qamatırğa küreşgen sağatda,
Anı keñ caworunlu sırtına
İç cawla bıçaqnı çançdıla.

...Eriñ, süñü uruşda
Cetewlenñe tamam eriñ,
Narsanada, caraların baqdırğan cerinden,
Bir kün,
Tuwğan eline atlandı da, kördü:
Ocaqladan tütün çıqmağan üyleni,
Toñuz qıçırıqla çıqğan mejgitleni.
Ata-babalanı sın taşların
Atlawuçla etib, ciyirgenşlile
Tebleb cürügenlerin kördü.

Alaysız da cüregi carılıb,
Ölürge tebregenley,
Şkok atıldı da, qolları
Atası eşgen çalmanña qarışıb,
Can berdi. Başın kesdile da,
Banditni başıdı deb,
Açha aldıla.

Sen a, erim qazawatda qalğandı
Degenley öldüñ.
Tüzün bilseñ, qabırda açı qıçırıb,
Tawla taba burulur ediñ.

Özge ölgenle
«Bizni Mekkyağa tül,
Miñi-Tawga burub asıragız»,-
Deb, osiyat ete edile.
Sawla da,
"Qobannı suwun içib,
Taşın calab turluq esek da,
Keterikbiz, qayıtırıqbız",- deb,
Ant ete edile.

Ol zamandağı qabırlanı tintgen,
Tawlulanı muslimanlıqlarından ese,
Ata curtha süymeklikleri,
Ana tilge begimeklikleri
Oñlu bolğanın añılarıqdı.

"İymandan ayırsañ da,
Ayrandan ayırma" degen sözleri da
Ol zatha şağatlıq etedi.
...Da ne salayım da
Seni qabırıña?

Sallıq edim seni qabırıña,
Allahnıça,
Sıfatlarğa bolalmayma ansı,
Erkinlikni-Tüzlüknü sıfatın.

Sen anı kesin körmegenlikge,
İynanñanlay, ışanñanlay, saklağanlay
Turduñ.
Sen anı kesiñ körmegenlikge
Biz kördük - seni sabiyleriñ.

...Da ne salayım da seni qabırıña?
Tuwgan ceriñden
Topuraq ülüşüñü
Alıb kelgenme.
Bir uwuç topraq.

Ol kimden, neden da
Köb hapar aytır.
Aş, suw, gül ornuna da bolur.
Bir uwuç toprak...

Tuwğan ceriñ,
Ölümsüz ceriñ,
Cılaydı üsüñe qablanıb.


NİSAN ADURHAY